Heb je te weinig diepe slaap? Dit is hoe het komt

Diepe slaap, ook wel slow-wave sleep genoemd, is een van de belangrijkste fasen van je slaapcyclus. In de eerste helft van de nacht heb je de meeste diepe slaap. In de diepe slaap herstel je vooral fysiek. Tijdens deze fase:

1. Herstelt je lichaam weefsels en spieren.
2. Wordt je immuunsysteem versterkt.
3. Ruimen je hersenen schadelijke stoffen op.

Zonder voldoende diepe slaap kun je je ’s ochtends duf en niet uitgerust voelen, ook al heb je lang genoeg in bed gelegen. Ook kan je moeite hebben met concentreren, ben je vatbaarder voor virussen en kan je lichamelijke klachten zoals spierpijn ervaren.

1. Te weinig slaapdruk

Om in diepe slaap te komen, heeft je lichaam genoeg slaapdruk nodig. Slaapdruk bouwt zich op gedurende de dag: hoe langer je wakker bent, hoe groter je behoefte om te slapen. Heb je minder dan 16 uren ‘waaktijd’ gehad voordat je naar bed gaat? Dan heb je waarschijnlijk onvoldoende slaapdruk opgebouwd voor voldoende diepe slaap.

Tip: Zorg ervoor dat je minstens 16 uren wakker bent voordat je gaat slapen. Voel je je nog niet moe? Ga dan nog niet naar bed. Het is beter om iets later te gaan slapen dan in bed te liggen zonder in slaap te kunnen vallen

2. Slapen op de verkeerde tijdstippen

Je bioritme bepaalt voor een groot deel wanneer je lichaam klaar is om te gaan slapen. Als je bijvoorbeeld een avondmens bent, maar te vroeg naar bed gaat, is je lichaam op dat moment nog niet toe aan slaap. Dit kan je slaapkwaliteit verminderen en ervoor zorgen dat je te weinig diepe slaap krijgt.

Tip: Probeer je slaapritme aan te passen aan je natuurlijke bioritme. Ga naar bed wanneer je lichaam daar klaar voor is. Dat kan betekenen dat je later (of juist eerder) naar bed gaat dan je partner of dan dat je gewend was.

3. Je hebt pijn

Naar schatting ervaart 53-90% van de mensen met (chronische) pijn ook slaapproblemen. Mensen met nek- of rugklachten kunnen bijvoorbeeld langer wakker zijn tijdens de nacht, wat ervoor kan zorgen dat ze niet toekomen aan genoeg diepe slaap. Pijn kan veroorzaakt worden door een slaapsysteem dat de drukpunten van je lichaam - zoals je nek, schouders en rug - niet voldoende ondersteunt.

Tip: Laat je adviseren door een slaapadviseur over een slaapsysteem dat past bij jouw lichaam. Een goed matras en een passend hoofdkussen kunnen verschil maken voor je slaapkwaliteit.

4. Te veel stress of drukte overdag

Slaap is niet alleen een nachtelijk proces, maar een 24-uursgebeuren. Als je overdag te druk bent of veel stress ervaart, kan dat doorwerken in de nacht. Je lichaam heeft dan moeite om te ontspannen en volledig in diepe slaap te komen.

Tip: Neem regelmatig pauzes gedurende je dag. Plan minstens één grote pauze van 30 minuten en drie kleinere pauzes van 5 minuten. Gebruik deze momenten om prikkels tot een minimum te beperken—ga even wandelen, doe een ademhalingsoefening, of zet je telefoon uit.